Esercizi sulle espressioni algebriche

Esercizio n°1

Calcola in due modi il valore delle espressioni contenenti solo addizioni algebriche e parentesi tondi

a) – 7 + ( -2 + 8 – 3 ) – ( -2 + 9 – 1 ) – 5 =

1° modo : si svolgono i calcoli nelle parentesi

= – 7 + ( +3) – (+6) – 5 = – 7 + 3 – 6 – 5 = – 7 – 6 – 5 + 3 = – 18 + 3 = – 15

2° modo: si eliminano le parentesi senza svolgere i calcoli in essa contenuti

= – 7 – 2 + 8 – 3 + 2 – 9 + 1 – 5  = – 7 – 3 – 9 – 5 + 8 + 1 = – 24 + 9 = – 15

b)  -\frac{2 }{3}  + (- \frac{5}{6}+ \frac{1}{2} - \frac{1}{4})- ( +\frac{3}{4} - \frac{5}{6}) =

1° modo :

 -\frac{2 }{3}  + (\frac{-10+6-3}{12}) – (\frac{+9-10}{12}) =  -\frac{2 }{3}  + (-\frac{7}{12})-\frac{1}{12})=

 -\frac{2 }{3} -\frac{7}{12} +\frac{1}{12} = \frac{-8-7+1}{12} = -\frac{14}{12} semplificando = -\frac{7}{6}

2° modo:

 -\frac{2 }{3}  -\frac{5}{6}\frac{1}{2} -\frac{1}{4} -\frac{3}{4} + \frac{5}{6} = si eliminano -\frac{5}{6} e +\frac{5}{6} perchè sono uguali e discordi

= -\frac{2 }{3}  + \frac{1}{2} -\frac{1}{4} -\frac{3}{4} = \frac{-8-3-9+6}{12} = -\frac{14}{12} = -\frac{7}{6}

c) -5-\left [3 - (-2 +7 - 6) + (-5 + 1 - 10) ] =

1° modo: si svolgono i calcoli nelle parentesi, a partire dalle tonde

– 5 –  \left [3 - (-1 ) + (- 14) ] = – 5 – \left [3 +1- 14 ] = – 5 – \left [- 10 ] = – 5 + 10 = + 5

2 ° modo: si eliminano le parentesi, senza svolgere i calcoli in esse contenuti, a partire dalle tonde

– 5 – \left [ 3 + 2 - 7 + 6 - 5 + 1 - 10 \right ] = si elimina la parentesi quadra

-5 – 3 – 2 + 7 – 6 + 5 – 1 + 10 =  prima di tutto si eliminano +5 e -5

=  – 3 – 2 + 7 – 6  – 1 + 10 = – 3 – 2 – 6 – 1 + 7 + 10 = – 12 +  17 = + 5

Esercizio n° 2

Esegui le seguenti espressioni contenenti solo addizioni algebriche

a) – 23 – { – 11 + [ – 6 – (- 15 + 8) + (- 24 + 6 )  ] – (32 – 24) }=

= – 23 – { – 11 + [ – 6 – (- 7) + (- 18)   ] – (+ 8) }=

= – 23 – { – 11 + [ – 6 + 7 – 18  ] –  8} =

= – 23 – { – 11 + [ +1 – 18  ] –  8 }=

= – 23 – { – 11 + [ – 17  ] –  8} =

= – 23 – { – 11 + [ – 17  ] –  8} =

= – 23 – { – 11  – 17  –  8} =

= – 23 – { – 28  –  8} =

= – 23 – { – 36} =

= – 23 + 36 = +13

b) -\frac{1}{10} – { – [ – ( + \frac{3}{4} + \frac{2}{5} – \frac{7}{10}) – \frac{3}{5} ] – [ – \frac{1}{2} + ( 2 – \frac{7}{4})]  } – (-1 + \frac{1}{4} – \frac{3}{5}) =

=-\frac{1}{10}– { – [ – ( \frac{+15 +8 -14}{20}) – \frac{3}{5} ] – [ – \frac{1}{2} + ( \frac{+8-7}{4}) ]  } -(\frac{-20+5-12}{20} ) =

=-\frac{1}{10}– { – [ – (+\frac{9}{20}) – \frac{3}{5} ] – [ – \frac{1}{2} +(+\frac{1}{4})]  } -(-\frac{27}{20}) =

=-\frac{1}{10}– { – [ – \frac{9}{20} – \frac{3}{5} ] – [ – \frac{1}{2} +\frac{1}{4}]  } +\frac{27}{20}=

=-\frac{1}{10}– { – [\frac{-9-12}{20}] – [\frac{-2 +1}{4}]  } +\frac{27}{20}=

=-\frac{1}{10}– { – [-\frac{21}{20}] – [-\frac{1}{4}]  } +\frac{27}{20}=

=-\frac{1}{10}– { + \frac{21}{20} +\frac{1}{4}  } +\frac{27}{20}=

=-\frac{1}{10}– { \frac{21 +5}{20} } +\frac{27}{20}=

=-\frac{1}{10}– {+\frac{26}{20}} +\frac{27}{20}=

=-\frac{1}{10} – \frac{26}{20} +\frac{27}{20}-\frac{1}{10} -\frac{13}{10} +\frac{27}{20}=

= \frac{-2-26+27}{20}  = -\frac{1}{20}

    

Esercizio n° 3

Traduci ciascuna frase in un’espressione e risolvila.

a) Addiziona la differenza tra – 5 e – 8 alla somma di +4 e – 11.

La differenza tra -5 e – 8 è :                    -5 – (-8)

La somma di +4 e -11 è :                          +4 + (-11)

L’espressione che traduce la frase è:    [+4 + (-11)] + [-5 – (-8)]

Risolvendo si ottiene:

[+4 + (-11)] + [-5 – (-8)] = [+4 -11] + [-5 + 8] =

= +4 – 11 -5 + 8 =  +4 +8 -11 -5= +12 -16 = – 4

b) Dalla differenza tra -\frac{5}{6} e -\frac{3}{8} sottrai la somma di -\frac{1}{2} e + 4.

L’espressione che traduce la frase è :  [-\frac{5}{6} – (-\frac{3}{8})] – [-\frac{1}{2}+ (+ 4)]=

[-\frac{5}{6} – (-\frac{3}{8})] – [-\frac{1}{2}+ (+ 4)]=  [-\frac{5}{6} + \frac{3}{8}] – [-\frac{1}{2}+ 4]=

=  -\frac{5}{6} + \frac{3}{8} + \frac{1}{2}+ 4  =  \frac{-20+9+12-96}{24} =

\frac{-20-96 +9+12}{24} = \frac{-116 +21}{24} = -\frac{95}{24}

c) Moltiplica la differenza fra 5 e – 3 per la somma di 1 e – 7.

[+5 – (-3)] · [1 + (- 7)] = (5 + 3) · ( 1 – 7) = 8 · (-6) = – 48

d) Addiziona al prodotto di -\frac{3}{4} e + \frac{6}{5} la differenza tra -\frac{1}{4} e -\frac{3}{2}

(-\frac{3}{4}) · ( +\frac{6}{5}) + [-\frac{1}{4} – (-\frac{3}{2})] = svolgendo il prodotto e semplificando il 4 con il 6 avremo:

-\frac{9}{10} + (-\frac{1}{4} + \frac{3}{2}) = -\frac{9}{10} + ( \frac{-1+6}{4}) = -\frac{9}{10} + \frac{5}{4} = \frac{-18+25}{20} = \frac{7}{20}

Esercizio n° 4

Calcola il valore delle seguenti espressioni contenenti addizioni algebriche e moltiplicazioni.

a) -3+ (-5) · (+2)  – (+ 2)  · (- 7) =  – 3 + (- 10) – (- 14)=

= -3 -10 + 14 = – 13 + 14  = +1

b) (-\frac{1}{2} + \frac{3}{4} ) · ( -\frac{8}{3} + \frac{4}{5}) – \frac{4}{15} · [ -\frac{2}{3} + 2 · ( -\frac{3}{8} + \frac{1}{2}) ] =

=(\frac{-2 + 3}{4}) · (\frac{-40 + 12}{15}) – \frac{4}{15} · [ -\frac{2}{3} + 2 · (\frac{-3+4}{8}) ] =

= +\frac{1}{4} · ( -\frac{28}{15} )- \frac{4}{15} · [ -\frac{2}{3} + 2 · (+\frac{1}{8})] = semplificando il 28 con il 4 e il 2 con l’8 si ottiene:

-\frac{7}{15}– \frac{4}{15} · [ -\frac{2}{3} +\frac{1}{4} ] =

=  -\frac{7}{15}– \frac{4}{15} · [ \frac{-8 +3}{12} ] =

=  -\frac{7}{15}– \frac{4}{15} · [ -\frac{5}{12} ] = semplificando

=  -\frac{7}{15} + \frac{1}{9} = \frac{-21+5}{45} = -\frac{16}{45}

Esercizio n° 5

Calcola il valore delle seguenti espressioni con le quattro operazioni.

a) (- 8) : (+ 2) – (- 15): ( – 3) – 3 · ( – 4 ) =

Si eseguono le moltiplicazioni e le divisioni:

= – 4 – (+ 5) + 12 = – 4 – 5 + 12 = – 9 + 12 = + 3

b) ( -\frac{3}{4} + \frac{2}{3} ) : ( \frac{5}{12}  -\frac{1}{3} ) + \frac{3}{4} =

Si risolvono i calcoli nelle parentesi:

= ( \frac{-9 +8}{12}  ) : ( \frac{5 -4}{12}) + \frac{3}{4} =

-\frac{1}{12} : ( + \frac{1}{12}) + \frac{3}{4} =

=  -\frac{1}{12} · (+ 12) + \frac{3}{4} = – 1 + \frac{3}{4} = \frac{-4+3}{4} = -\frac{1}{4}

c) – { 6 ·[ – 7- (9 – 5) · (- 2 + 15 – 11) + ( -24) : (- 3)  – (2 – 13) ] – 5 }+ (7 – 19 ) : ( + 2) =

=  – { 6 ·[ – 7- (+4)· ( + 2) + (- 24) · ( -\frac{1}{3}) – ( – 11) ] – 5 }+( – 12) · ( + \frac{1}{2}) =

= – { 6 ·[ – 7 – ( + 8) + ( + 8) + 11 ] – 5 }+ ( – 6 ) =

= – { 6 ·[ – 7 – 8 + 8 + 11] – 5 }+ ( – 6 ) =

= – { 6 ·[ – 7 + 11 ] – 5 }+ ( – 6 ) =

= – { 6 · ( + 4) – 5 }+ ( – 6 ) =

=  – { + 24 – 5}+ ( – 6 ) =

=  – { + 19}+ ( – 6 ) = – 19 – 6  = – 25

d) { ( \frac{3}{2} + \frac{1}{6}) : [(2 -\frac{1}{5} + \frac{4}{3}) :  (- 4 + \frac{1}{12}) +\frac{4}{3} ]} : { -[ \frac{7}{2} – ( \frac{9}{2} – \frac{8}{3})  ] -\frac{5}{8} }=

= { ( \frac{9+1}{6}) :  [(\frac{30 -3 +20}{15}) : ( \frac{- 48 + 1}{12}) +\frac{4}{3} ]} : { -[ \frac{7}{2} – ( \frac{27-16}{6} )  ] -\frac{5}{8} }=

= { (\frac{10}{6} ) :  [(+ \frac{47}{15}) : (- \frac{47}{12}) +\frac{4}{3} ]} : { -[ \frac{7}{2} – (+\frac{11}6}) ] -\frac{5}{8} }=

=  { (\frac{10}{6} ) :  [(+ \frac{47}{15}) ·( – \frac{12}{47} ) +\frac{4}{3} ]} : { -[ \frac{7}{2} – \frac{11}6} ] -\frac{5}{8} }=

=  { (\frac{10}{6} ) :  [ -\frac{4}{5} + \frac{4}{3} ]} : { – [ \frac{21-11}{6}] -\frac{5}{8} }=

=  { (\frac{10}{6} ) :  [\frac{-12+20}{15}]} : { – [+\frac{10}{6} ] -\frac{5}{8} }=

=  { (\frac{10}{6} ) :  [+\frac{8}{15}]} : { –\frac{10}{6} -\frac{5}{8} }=

=  {\frac{10}{6} · ( + \frac{15}{8} )} : { \frac{-40-15}{24}}=

= + \frac{25}{8} : ( -\frac{55}{24}) =

=  + \frac{25}{8} · ( -\frac{24}{55}) = semplificando il 25 con il 55 e il 24 con l’8 avremo:

= + 5 · -\frac{3}{11} =  -\frac{15}{11}

Esercizio n° 6

Calcola il valore delle seguenti espressioni a termini frazionari.

a) \frac{+\frac{15}{4}}{-\frac{9}{10}} = + \frac{15}{4} : ( -\frac{9}{10}) = + \frac{15}{4} ·( -\frac{10}{9} )= semplificando il 15 con il 9 e il 10 con il 4 avremo:

=+ \frac{5}{2}   · ( – \frac{5}{3} ) = -\frac{25}{6}

b) }\frac{-\frac{1}{3} \cdot (3 - \frac{1}{2} )}{ ( 1 + \frac{2}{3}) \cdot ( \frac{1}{2} - \frac{1}{3})} = [ <br /> -\frac{1}{3} \cdot (3 - \frac{1}{2} )  ]: [ ( 1 + \frac{2}{3}) · ( \frac{1}{2} – \frac{1}{3}) =

=  [- \frac{1}{3} · ( \frac{6 - 1}{2}) ]: [ ( \frac{3 + 2}{3}) · ( \frac{3 - 2}{6}) =

= [- \frac{1}{3} · (  + \frac{5}{2}) ]: [ + \frac{5}{3} · (+ \frac{1}{6}) =

= – \frac{5}{6} : ( + \frac{5}{18})=  – \frac{5}{6} · ( + \frac{18}{5}) = – 3

 

Programma matematica terza media